بیوتکنولوژی

امین جعفری طهرانی (کارشناس ارشد بیوتکنولوژی)

بیوتکنولوژی

امین جعفری طهرانی (کارشناس ارشد بیوتکنولوژی)

تغییرات هشدار دهنده در شیمی ژن

افراد مستعد ابتلا به سرطان ممکن است تفاوت‌های ظریفی در محتوای شیمیایی سلول‌هایشان داشته باشند که می‌توان آنها را پیش از آنکه ابتلا به بیماری اتفاق افتد آشکار ساخت.

همه‌ی سلول‌های بدن ما در DNA هسته‌ی خود تمام کدهای ژنتیکی برای تکوین و عملکردهای مختلف تمام قسمت‌های بدن را حمل می‌کنند. اما در هر نوعی از سلول‌ها و در سنین مختلف ژن‌های گوناگونی روشن یا خاموش می‌شوند. روشن بودن یک ژن به این معنی است که آن ژن در آن سلول بیان می‌شود و محصول تجلی آن ژن بر عملکرد سلول تاثیر می‌گذارد. زمانی که ژن‌ها در سلول بیان نمی‌شوند در اصطلاح خاموش هستند.

dna

کدهای اپی‌ژنتیک (Epigenetic codes) تعیین می‌کنند که چه ژن‌های باید خاموش شوند و چه ژن‌هایی باید روشن بمانند. کدهای اپی‌ژنتیک شامل یک دسته از تگ‌ها یا برچسب‌هایی است که به ‌DNA پیوند یافته و علامت گذاری می‌کنند که کدامیک از ژن‌ها باید خاموش باشد یا بیان نشود و کدامیک باید روشن باشد. از جمله این تگ‌های اپی‌ژنتیک، متیلاسیون( اتصال گروه‌های متیل )، استیلاسیون، فسفریلاسیون و یوبیکوتیشن است که اتصالشان به ژن‌ها، آنها را خاموش می‌کند.

تمایز سلول‌های با محتوای ژنی یکسان و عملکرد و ویژگی‌های ریخت‌شناختی متفاوت از یک سلول جنینی از تفاوت در الگوی اتصال تگ‌های اپی‌ژنتیک ناشی میشود.

تکوین سلول‌ سرطانی وابسته به رخ دادن خطا در این کد‌های اپی‌ژنتیک است که باعث روشن شدن ژن‌هایی که سبب رشد بیش از حد طبیعی و خاموش شدن ژن‌هایی که در حالت طبیعی رشد غیر معمول را متوقف می‌کنند، می‌شود.

پژوهشگران احتمال اینکه در بافت‌های ظاهراً سالم، تگ‌های اپی‌‌ژنتیک معیوب می‌تواند به عنوان نشانه‌ی هشدار دهنده‌ای از احتمال بیشتر سرطان باشد را بررسی می‌کنند. برای مثال در بررسی که در موسسه‌ی تحقیقات غذای انگلیس بر روی بیماران مبتلا به سرطان روده انجام شده است و در مجله‌ی انگلیسی Cancer به چاپ رسیده است مشخص شده است که آرایش شیمیایی سلول‌های نرمال که روده‌ی بزرگ را آستر می‌کنند تغییرات اندکی را نشان می‌‌دهند، که می‌تواند این نظریه را شکل دهد که این سلول‌ها در آستانه‌ی سرطانی شدن اند.

در این بررسی 18 ژن که در مراحل اولیه‌ی سرطان کلورکتال نقش دارند را زیر نظر گرفتند و تغییرات واضحی را نسبت به سلول‌های بافت‌های نرمال بیماران مبتلا مشاهده کردند.

برخی از تغییرات در آرایش شیمیایی تگ‌های اپی‌ژنتیک در روند طبیعی پیر شدن نیز دیده می‌شوند. البته باید در نظر داشت شیوه‌های زندگی ما نظیر چاقی، ورزش و رژیم غذایی می‌تواند در میزان این تغییرات تاثیر گذار باشد. محققان معتقدند که رژیم غذایی کم ارزش و شیوه‌های غلط زندگی می‌تواند این تغییرات شیمیایی را به سوی فعال کردن ژن‌های مسبب سرطان تحریک کند.

 

تهیه کننده :سمانه سادات عنایتی

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد