بیوتکنولوژی

امین جعفری طهرانی (کارشناس ارشد بیوتکنولوژی)

بیوتکنولوژی

امین جعفری طهرانی (کارشناس ارشد بیوتکنولوژی)

بررسی پیامدهای زیست محیطی کشت چغندرقند تغییر یافته ژنتیکی


بر اساس پژوهشهای بحث برانگیزی که اخیرا در زمینه پیامدهای کشت گیاهان تغییریافته ژنتیکی بر عواملی نظیر پدیده گرم شدن جهانی, تخریب لایه ازن, و آلودگیهای دریایی انجام شده است, چغندر تغییر یافته ژنتیکی نسبت به رقمهای معمولی اثر منفی کمتری بر طبیعت میگذارد.
به گفته "ریچارد فیپس" از
دانشکده کشاورزی دانشگاه ردینگ انگلستان, بسته به اینکه کدام اثر مورد مطالعه بوده, رقمهای تغییر یافته ژنتیکی چغندر بین 15 تا 50 درصد برتر از رقمهای معمولی بودند.
به گفته "فیپس" و همکارش "ریچارد بنت", این برتری بیشتر مربوط به کاهش استفاده از علفکش و آفتکشها است, که به تبع آن استفاده از تراکتور و مصرف سوخت نیز کاهش یافته و اثر منفی آن بر پدیده گرم شدن زمین, کمتر خواهد بود.
این یافته ها در تضاد با نتیجه های بدست آمده از پژوهش جامعی است که اخیرا در انگلستان انجام شده است. در پژوهش یاد شده اثر کشت گیاهان تغییر یافته ژنتیکی بر حیات وحش, در مقیاس کلان (مزرعه ای) بررسی شده بود, و طی آن زیان رسانی چغندر قند و کلزای تغییر یافته ژنتیکی "بیشتر" از رقم معمولی توصیف شده بود. در مورد ذرت, تفاوت خاصی بین رقمهای معمولی و تغییر یافته ژنتیکی (مقاوم به علفکش) مشاهده نشد, هرچند نتایج به دست آمده از آن ممکن است در آینده منجر به ممنوعیت استفاده از علفکش در مزارع ذرت معمولی در اروپا شود.
در پژوهش "فیپس" و "بنت", داده ها از مقالات منتشر شده و مزارع کشاورزان جمع آوری شده است. آنها با استفاده از یک روش استاندارد شده, پارامترهایی از قبیل انرژی لازم برای تولید علفکش و مصرف گازوییل تراکتور حین سمپاشی را تعیین کردند. علاوه بر این, مصرف سایر منابع طبیعی برای این منظور و نیز میزان آلودگی های ایجاد شده هم در این تحلیل لحاظ شده بود.
"فیپس" معتقد است این روش تحلیل -که خود آنرا "تحلیل چرخه حیاتی" مینامد- قابل تعمیم به انواع سیستمهای زراعی است: "دلیلی وجود ندارد این روش تحلیل در مزارع عادی یا مزارع عاری از مواد شیمیایی (ارگانیک) قابل استفاده نباشد." وی این روش بررسی را کلی نگرانه تر میداند و بر این باور است که تصویری که از این تحلیل به دست می آید جامع تر از نتایج پژوهش مزرعه ای یاد شده در بالاست که تنها اثر بر حیات وحش را بررسی کرده است. او می افزاید: "من شکی ندارم که پژوهشهای انجام شده در سطح مزرعه کار ارزشمندی است. اما در آن پژوهش تنها یک جنبه موضوع مطالعه شده است."
اما "لس فیربنک" مدیر پژوهشهای مزبور, دیدی متفاوت نسبت به بررسی جنبه های زیست محیطی دارد: او معتقد است که محافظت از زیستگاه پرندگان نسبت به صرفه جویی در مصرف سوخت تراکتور اهمیت بیشتری دارد.
منبع:
نیوساینتیست