نانو فناوری از فرآیند تصفیه نفت هم بی‌ضررتر است

گروهی از پژوهشگران با مطالعاتی که بر روی مقایسه اثرات زیست محیطی نانو فناوری و دیگر فناوری‌های کنونی داشتند به این نتیجه رسیدند که فرآیندهای تولید نانو موادی مثل کوانتوم داتها (Quantum dots) ، نانو لوله‌های کربنی و باکی بال‌ها(Bucky balls= یک فولرن Fullerene C60 کروی که یک شکل بسیار باثبات از کربن خالص است و از در کنار هم قرار گرفتن متناوب پنج ضلعی و شش ضلعی‌هایی ساخته شده است) نسبت به فرایندهای صنعتی مثل تصفیه نفت، دارای خطرات کمتری برای محیط زیست هستند. در مورد نانولوله‌ها و نانوذرات آلوموکسان (Alumoxane)، خطرات تولید آنها آنقدر اندک است که می‌توان آنها را با فرآیندهایی مثل تولید آسپرین یا شراب مقایسه کرد. این تحقیق که در شماره ماه نوامبر نشریه Environmental Science and Technology چاپ خواهد شد به مقایسه خطرات زیست محیطی تولید پنج نانو ماده (نانو لوله‌های کربنی تک جداره، باکی بال‌ها، کوانتوم دات‌های سلنید روی [Zinc Selenide]، نانو ذرات آلوموکسان و نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم) با خطرات تولید شش محصول روزمره (ویفرهای سیلیکونی [Silicon Wafers] ، شراب، پلاستیک فشرده، باتری‌های اسیدی ـ سربی ماشین‌ها، نفت تصفیه شده و آسپرین) می‌پردازد. Mark Wiesner که استاد مهندسی شهرسازی و محیط زیست در دانشگاه رایس (Rice) و یکی از محققان این گروه است، می‌گوید که اطلاعات زیادی در مورد تاثیرات نانو مواد بر روی موجودات زنده و اکوسیستم‌ها وجود ندارد ولی مطالب زیادی در باره ویژگیهای مواد مورد استفاده در ساخت نانو مواد در دست داریم. وی می‌افزاید که هدف آنها از این تحقیق، تخمین اولیه اثرات زیست محیطی تولید نانو مواد بوده است. که این گروه امیدوار است که با انجام این تحقیق بتواند پایه‌ای برای توسعه مسؤلانه و بی‌ضرر صنعت تولید نانو مواد پی‌ریزی کند. در این تحقیق، محاسبه دقیقی از میزان مواد مصرفی، مواد تولیدی و مواد دفعی هر فرآیند صورت گرفت. سپس برای هر فرآیند، خطرات را بصورت کیفی و بر مبنای فاکتورهایی مثل سمیت، آتش‌زا بودن و پایداری در محیط، مورد سنجش قرار دادند. این گروه با استفاده از دستورالعمل‌ تهیه شده توسط شرکت بیمه XLدر زوریخ ، سه نوع خطر را باری هریک از یازده فرآیند مورد مطالعه در نظر گرفتند: خطر حوادث، که به حوادث احتمالی در حین فرآیند می‌پردازد؛ خطر علمیات‌های عادی، که به مواد دفعی می‌پردازد؛ و خطر آلودگی‌های بعدی، که به آلودگی‌های احتمالی در درازمدت می‌پردازد. بنا به گفته Wiesner ، در مورد اغلب فرآیندهای نانو خطرات حوادث قابل مقایسه یا کمتر از خطرات فرآیندهای غیرنانویی می‌باشد. یعنی اینکه خطرات ناشی از تولید مواد نانو تفاوت چندانی با خطرات فناوریهای کنونی ندارد. خطرات عادی علمیاتی فرایندهای تولید نانو لوله‌ها و آلوموکسانها با خطرات تولید شراب و آسپرین قابل مقایسه است در حالیکه خطرات باکی بال‌ها، کوانتوم دات‌ها و دی اکسید تیتانیوم با خطرات عملیاتی تولید ویفرهای سیلیکونی و باتری ماشین برابر می‌کند. ضمنا خطرات عملیاتی تولید پلاستیک و تصفیه نفت بیشتر از خطرات عملیاتی تولید همه نانو مواد می‌باشد. خطرات آلودگی‌های بعدی در تولید همه نانو مواد به استثنای باکی بال‌ها با خطرات آلودگی بعدی در تولید ویفرهای سیلیکونی، شراب و آسپرین برابری می‌کند. خطرات آلودگی بعدی باکی بال‌ها با خطرات تولید پلاستیک و باتری ماشین برابری می‌کند ولی بسیار کمتر از خطرات تصفیه نفت است. پیش‌بینی خطرات احتمالی ناشی از تولید نانو مواد جدید در آینده بسیار دشوار است ولی در وضعیت کنونی می‌توان به این نتیجه رسید که خطرات زیست محیطی ناشی از تولید نانو مواد تفاوت چندانی با بسیاری از صنایع گسترده کنونی مثل ساخت پلی اتیلن با مواد دارویی ندارد.