بیوتکنولوژی

امین جعفری طهرانی (کارشناس ارشد بیوتکنولوژی)

بیوتکنولوژی

امین جعفری طهرانی (کارشناس ارشد بیوتکنولوژی)

دکترای بیوتکنولوژی از نگاه رتبه‌ی 32 کنکور

نویسنده: آزاده حدادیان‌پور، دانشجوی رشته‌ی دکترای پیوسته بیوتکنولوژی دانشگاه تهران، رتبه‌ی 32 منطقه‌ و 56 کشوری سال 1390

این رشته از سال 1378 در مقطع دکترای پیوسته در دانشگاه تهران تأسیس شده است و هر سال بین 8 تا 13 دانشجو برحسب علاقه‌ی متقاضیان برمیگزیند. طول دوران تحصیل در این رشته 8 سال تعریف شده است؛ به این صورت که 3 سال مقطع لیسانس، یک سال و نیم فوق‌لیسانس و 3 سال و نیم دکترا اما برحسب پایان‌نامه‌ی دانشجویان اغلب بیش‌تر از 8 سال به طول می‌انجامد. برای عبور از هر مقطع به مقطع بعد، هیچ امتحانی وجود ندارد اما در پایان لیسانس شما موظف به اخذ مدرک زبان (تافل و ایلتس یا مدرک زبان خود دانشگاه تهران و وزارت علوم) هستید و در پایان فوق لیسانس و دکترا هم باید تز ارائه دهید.

اهداف ایجاد این رشته:

الف- تربیت نیروی انسانی پژوهشگر، متخصص، مبتکر و خلاق در زمینه‌های مختلف حوزه‌ی بیوتکنولوژی متناسب با نیازهای پژوهشی و تولیدی کشور در راستای تولید ارزش افزوده و بینیازسازی کشور از واردات کالاهای حوزه‌ی بیوتکنولوژی که همه‌ساله هزینه‌ی گزافی به کشور تحمیل میکند.

ب- تربیت نیروی انسانی متخصص مدرس برای تدریس و پژوهش در درس‌های مرتبط با حوزه‌ی بیوتکنولوژی و رفع کمبود شدید نیروی انسانی متخصص در این حوزه. (با توجه به آن‌که حوزه‌ی بیوتکنولوژی جایگاهی نو در تحقیقات داشته و پایهگذاری این رشته به صورت مجزا در کشور وجود نداشته و نیروی آموزش‌دیده‌ی ویژه‌ی این حوزه بسیار محدود است و اغلب متخصصان کشور از زمینه‌ی تحقیقاتی دیگری وارد این حوزه شده‌اند، بنیانگذاری دورهای ویژه به صورت دکترای پیوسته تخصصی با هدف تربیت مدرسین متخصص در این حوزه کمبود کشور را برطرف خواهد کرد.)

ج- تربیت نیروی انسانی متخصص برای ارائه‌ی خدمت در سطوح مدیریت و سیاست‌گذاری در بخش دولتی و غیر دولتی در حوزه‌ی بیوتکنولوژی (حوزه‌ی مدیریت بیوتکنولوژی نیز دچار کمبود شدید متخصصان تربیت‌شده برای این حوزه است؛ بنابراین تربیت نیروی پژوهشگری که از ابتدا با تمامی ابعاد پژوهش و آموزش در این حوزه آشنا شده و پیشرفتهای روز دنیا را تجربه کرده است نقشی اساسی در سیاستگذاریهای ضروری در این حوزه در کشور خواهد داشت.)

گرایش‌های فوق لیسانس این رشته عبارت‌اند از:

بیوتکنولوژی فراورش زیستی (Bioprocess engineering)

بیوتکنولوژی میکروبی و محیطی (microbial & environmental Biotechnology)

بیوتکنولوژی مولکولی (molecular Biotechnology)

بیوتکنولوژی پزشکی ( medical Biotechnology)

بیوتکنولوژی کشاورزی (Agricultural Biotechnology)

من تصمیم به ادامه‌ی تحصیل در گرایش بیوتکنولوزی پزشکی دارم؛ اما دانشجویان می‌توانند بعد از لیسانس یا فوق لیسانس مدرک خود را گرفته و برای ادامه‌ی تحصیل از دانشگاه‌های خارج از کشور پذیرش بگیرند و در آن‌جا ادامه‌ی تحصیل دهند یا حتی برای کار به آن‌جا بروند. در ایران فقط امکان ادامه‌ی تحصیل تا دکترا وجود دارد اما در خارج کشور امکان ادامه‌ی تحصیل تا پست دکترا هم وجود دارد.

نحوه‌ی پذیرش:

این رشته نیمه‌متمرکز است و برای قبولی در آن علاوه بر داشتن رتبه‌ی زیر 500 کشوری یا مدال طلای کشوری المپیادهای دانش‌آموزی باید در مصاحبه قبول شوید. نحوه‌ی انتخاب این رشته در برگه‌ی انتخاب رشته به این صورت است که چون رشته‌ای نیمه‌متمرکز است باید اولین انتخاب شما باشد و بعد از آن به ترتیب اولویت رشته‌های دیگر متمرکز را انتخاب کنید. به عنوان مثال ترتیب انتخاب رشته‌ی من به این صورت بود:

1. بیوتکنولوژی دانشگاه تهران

2. پزشکی دانشگاه تهران (پردیس پورسینا)

3. پزشکی شهیدبهشتی

4. پزشکی ایران (پردیس همت)

5. پزشکی شیراز

و...

بعد از اعلام نتایج قبولی، شما در اولین رشته‌ی متمرکز انتخابی خود پذیرفته می‌شوید و در آن شروع به تحصیل می‌کنید (من یک ماه و نیم پزشکی را در دانشگاه تهران خواندم) سپس در اواسط آبان‌ماه نتایج قبولی رشته‌های نیمه‌متمرکز روی سایت سازمان سنجش می‌آید که همان لیست دعوت‌شدگان به مصاحبه است. در اواخر آبان‌ماه مصاحبه با حضور اساتید گروه بیوتکنولوژی و داورهای خارجی از دانشکده‌ی زیست دانشگاه تهران و تربیت مدرس برگزار می‌شود و نتایج دو روز بعد از آن اعلام می‌شود. پذیرفته‌شدگان در مصاحبه باید از رشته‌ی قبلی خود انصراف داده و در رشته‌ی جدید ثبت نام کنند و بسته به صلاح‌دید گروه، ترم دانشجویان از همان آبان‌ماه یا بهمن شروع می‌شود.

من این رشته را به دلایل زیر انتخاب کردم:

- این رشته ترکیبی از همه چیز است؛ یعنی هم درس‌های ریاضی و هم تجربی.

- در سطح جهانی کاملاً شناخته شده است و امکان تحصیل و کار در خارج کشور در این رشته وجود دارد.

- رشته‌ای پژوهش‌محور است و برای افرادی که روحیه‌ی پژوهشی و خلاقیت دارند مناسب است.

- علاقه‌ای به سایر رشته‌های دانشگاهی رشته‌ی تجربی مثل پزشکی و دندان‌پزشکی نداشتم.

- رشته‌ی زودبازده‌تری هست. در این رشته بعد از 8 سال مدرک دکترای تخصصی (PhD) خود را دریافت می‌کنید اما در رشته‌ی پزشکی یا دندان‌پزشکی 6 الی 7 سال فقط دکترای عمومی طول می‌کشد؛ علاوه بر آن معلوم نیست چند سال باید منتظر قبولی در تخصص باشید.

- این رشته تعهد خدمت ندارد.

- سالیانه به طور میانگین فقط 10 نفر می‌پذیرد به همین دلیل فرصت‌های شغلی این رشته هنوز خالی هستند و نیاز به نیروی متخصص دارند.

اگر کسی می‌خواهد این رشته را انتخاب کند باید همه‌ی جوانب آن را بسنجد. وقتی وارد این رشته شد با اراده ادامه دهد و به حرف بقیه توجه نکند. خیلی طبیعی است که چون این رشته نوپا و ناشناخته است وقتی دوستان و آشنایان بفهمند که شما به جای رشته‌ی برق یا مکانیک شریف و پزشکی و دندان‌پزشکی تهران این رشته را انتخاب کردید متعجب شوند و برخی حتی شما را از این کار منع کنند؛ اما سعی کنید همه‌ی جوانب را ببینید.

درس‌های ارائه‌شده:

درس‌های اجباری مقطع لیسانس

نام درس	تعداد واحد
نام درس	نظری	عملی	جمع
ریاضی عمومی 1	3	-	3
ریاضی عمومی 2	3	-	3
آمار و احتمالات	3	-	3
شیمی عمومی	3	-	3
آزمایشگاه شیمی عمومی	-	1	1
شیمی آلی	3	-	3
آزمایشگاه شیمی آلی	-	1	1
شیمی تجزیه	3	-	3
آزمایشگاه شیمی تجزیه	-	1	1
شیمی فیزیک 1	3	-	3
آزمایشگاه شیمی فیزیک	-	1	1
فیزیک عمومی 1	3	-	3
آزمایشگاه فیزیک عمومی 1	-	1	1
فیزیک عمومی 2	3	-	3
محاسبات عددی	2	-	2
مکانیک سیالات	2	-	2
پدیده‌های انتقال	3	-	3
زیستشناسی عمومی	3	-	3
آزمایشگاه زیستشناسی عمومی	-	1	1
زیستشناسی مولکولی سلول 1	3	-	3
زیستشناسی مولکولی سلول 2	3	-	3
ژنتیک 1	3	-	3
آزمایشگاه ژنتیک 1	-	1	1
ژنتیک 2	3	-	3
آزمایشگاه زیستشناسی مولکولی سلول	-	1	1
اصول مهندسی ژنتیک	2	-	2
آزمایشگاه اصول مهندسی ژنتیک	-	1	1
میکروبیولوژی 1	3	-	3
آزمایشگاه میکروبیولوژی 1	-	1	1
بیوشیمی ساختمانی	3	-	3
متابولیسم	3	-	3
آزمایشگاه بیوشیمی	-	1	1
روش‌های بیوشیمی و دستگاه‌ها	2	-	2
ایمنی‌شناسی	2	-	2
زیست‌شناسی سامانه‌ها	3	-	3
اصول مهندسی بیوشیمی	3	-	3
مبانی بیوتکنولوژی میکروبی و محیطی	2	-	2
مبانی بیوتکنولوژی پزشکی و مولکولی	2	-	2
مبانی بیوتکنولوژی کشاورزی	2	-	2
اقتصاد در بیوتکنولوژی	2	-	2
بیوانفورماتیک	2	-	2
زیست‌شناسی گیاهی	3	-	3
روش تحقیق	2	-	2
زبان برنامه‌نویسی	2		2

درس‌های اجباری مقطع فوق لیسانس (می‌توان به صورت اختیاری در مقطع لیسانس اخذ کرد)

نام درس	تعداد واحد
نام درس	نظری	عملی	جمع
مهندسی بافت	3	-	3
زیست مواد	3	-	3
کاربرد علوم نانو در زیست فناوری	2	-	2
اصول اصلاح نباتات	2	-	2
طرح آزمایش	3	-	3
آفات و بیماری‌های گیاهی	2	-	2
آزمایشگاه آفات ‌و ‌بیماری‌های گیاهی	-	1	1
قارچ‌‌شناسی	2	-	2
آزمایشگاه قارچ‌شناسی	-	1	1
میکروبیولوژی مواد غذایی	2	-	2
آزمایشگاه میکروبیولوژی مواد غذایی	-	1	1
پروژهðð	-	2	2
معادلات دیفرانسیل	3	-	3
مبانی بیوفیزیک	2	-	2
ویروس‌شناسی	2	-	2
آزمایشگاه ویروس‌شناسی	-	1	1
فیزیولوژی پزشکی	2	-	2
فارماکولوژی	2	-	2
عملیات واحد	2	-	2
آزمایشگاه اصول مهندسی بیوشیمی	-	1	1
میکروبیولوژی 2	3	-	3
آزمایشگاه میکروبیولوژی 2	-	1	1
آزمایشگاه فیزیک 2	-	1	1